Τι να κάνω ως γονιός στην πρώιμη εφηβεία (12-14 ετών) ;
Η πρώιμη εφηβεία είναι μια περίοδος πολλών σωματικών, νοητικών, συναισθηματικών και κοινωνικών αλλαγών. Οι ορμόνες μεταβάλλονται κατά το ξεκίνημα της εφηβείας. Τα αγόρια βγάζουν τρίχες στο πρόσωπο και τα γεννητικά όργανα και η φωνή τους χοντραίνει. Τα κορίτσια εμφανίζουν τρίχες στα γεννητικά όργανα και το στήθος και ξεκινούν την έμμηνο ρήση. Οι αλλαγές αυτές μπορεί να προκαλέσουν ανησυχία στα παιδιά και ανασφάλεια ως προς το πώς τις βλέπουν οι άλλοι.
Επίσης,
κατά την περίοδο αυτή, μπορεί ο έφηβός σας να αντιμετωπίζει πίεση από τους συνομήλικούς του για να κάνει χρήση αλκοόλ, καπνού και παραγώγων του, ναρκωτικών ή να έχει ολοκληρωμένες σεξουαλικές επαφές. Άλλες προκλήσεις που μπορεί να ανακύψουν είναι οι διατροφικές διαταραχές, η κατάθλιψη, οι μαθησιακές δυσκολίες και τα οικογενειακά προβλήματα. Σε αυτήν την ηλικία, οι έφηβοι έχουν περισσότερο προσωπικές επιλογές αναφορικά με τους φίλους τους, τα αθλήματα, τη μελέτη και το σχολείο. Αποκτούν μεγαλύτερη ανεξαρτησία και έχουν τη δική τους προσωπικότητα και ενδιαφέροντα.
Μερικές αλλαγές που συντελούνται σε αυτήν την ηλικία είναι:
• Συναισθηματικές/κοινωνικές αλλαγές:
- Περισσότερο ενδιαφέρον για την εμφάνιση, την ενδυμασία και το στιλ.
- Επικέντρωση της προσοχής στον εαυτό. Ταλάντωση μεταξύ υψηλών προσδοκιών και χαμηλής αυτοπεποίθησης.
- Δυσθυμία.
- Μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις ομάδες των συνομήλικών τους και αυξημένη επιρροή από αυτές.
- Επιδεικνύουν λιγότερη στοργή προς τους γονείς.
- Κάποιες φορές γίνονται αγενείς και ευέξαπτοι.
- Άγχος από την πιο απαιτητική σχολική εργασία.
- Οι διατροφικές διαταραχές ξεκινούν μερικές φορές σε αυτήν την ηλικία.
• Νοητικές/γνωστικές αλλαγές:
- Μεγαλύτερη ικανότητα σύνθετων συλλογισμών.
- Βελτιωμένη έκφραση των συναισθημάτων μέσω της ομιλίας.
- Ενισχυμένη αίσθηση του σωστού και του λάθους.
Πολλοί έφηβοι νιώθουν μερικές φορές θλίψη ή έχουν κατάθλιψη. Η κατάθλιψη μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα προβλήματα, όπως τις φτωχές σχολικές επιδόσεις, τη χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών και το σεξ χωρίς προφυλάξεις.
Τι να κάνω ως γονιός;
Η εμπιστοσύνη είναι πολλή σημαντική για τους εφήβους. Ακόμα και την περίοδο που γίνονται όλο και περισσότερο ανεξάρτητοι, θα θέλουν να γνωρίζουν ότι έχουν την υποστήριξή σας. Παράλληλα, θα θέλουν να σέβεστε την ανάγκη τους για ιδιωτικότητα.
Να είστε ειλικρινείς και ευθείς με τον έφηβό σας, όταν συζητάτε για ευαίσθητα θέματα, όπως τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, το κάπνισμα και το σεξ.
Ενθαρρύνετε τον έφηβό σας να ασκείται. Θα μπορούσε να γίνει μέλος μιας αθλητικής ομάδας ή να ασχοληθεί με κάποιο ατομικό άθλημα. Η συνεισφορά σε οικιακές εργασίες που απαιτούν σωματική προσπάθεια, επίσης βοηθούν τον έφηβό σας να ασκείται.
Η ώρα του φαγητού είναι πολλή σημαντική για την οικογένεια. Όταν η οικογένεια συντρώγει, οι έφηβοι ωφελούνται ως προς τη βελτίωση των επιλογών τους σχετικά με τις τροφές που καταναλώνουν και τη διατήρηση υγιούς βάρους, και δίνεται η δυνατότητα στα μέλη της να συνομιλήσουν.
Γνωρίστε τους φίλους του εφήβου σας.
Δείχνετε ενδιαφέρον για τη σχολική ζωή του εφήβου σας.
Βοηθάτε τον έφηβό σας να κάνει υγιείς επιλογές και παράλληλα ενθαρρύνετέ τον να παίρνει τις δικές του αποφάσεις.
Σεβαστείτε τη γνώμη του εφήβου σας και συνυπολογίζετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Είναι σημαντικό να γνωρίζει ότι τον ακούτε.
Πρώτα η ασφάλεια του παιδιού:
Οι συγκρούσεις μηχανοκίνητων τροχοφόρων αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου μεταξύ των παιδιών ηλικίας 12-14 ετών. Οι τραυματισμοί από αθλήματα ή άλλες δραστηριότητες είναι επίσης συνηθισμένοι.
- Βεβαιωθείτε ότι ο έφηβός σας γνωρίζει πόσο σημαντικό είναι να φοράει ζώνη ασφαλείας.
- Ενθαρρύνετε τον έφηβο σας να φοράει κράνος όταν οδηγάει ποδήλατο ή επιβαίνει σε μοτοσικλέτα.
Συζητάτε με τον έφηβό σας για τους κινδύνους από τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, το κάπνισμα και τη ριψοκίνδυνη σεξουαλική δραστηριότητα. Ρωτήστε τον τι γνωρίζει γύρω από αυτά τα ζητήματα και μοιραστείτε μαζί του τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας. Ακούτε ό,τι λέει και απαντάτε στις ερωτήσεις του με ειλικρίνεια και ευθύτητα.
Συζητάτε με τον έφηβό σας για το πόσο σημαντικό είναι να έχει φίλους με θετικό προσανατολισμό. Ενθαρρύνετέ τον να αποφεύγει όσους τον πιέζουν να κάνει μη υγιείς επιλογές.
Γνωρίζετε πού βρίσκεται ο έφηβός σας και εάν υπάρχει κάποιος ενήλικας εκεί πού βρίσκεται. Κάνετε σχέδια μαζί του για το πότε θα τηλεφωνηθείτε, πού μπορείτε να τον βρείτε και τι ώρα θα πρέπει να γυρίσει στο σπίτι.
Θέστε σαφείς κανόνες που πρέπει να εφαρμόζονται όταν ο έφηβός σας είναι μόνος στο σπίτι. Συζητάτε για θέματα, όπως το να έχει φίλους στο σπίτι, το πώς να χειρίζεται μη ασφαλείς καταστάσεις (επείγοντα περιστατικά, φωτιά ναρκωτικά, σεξ κλπ) και τις δουλειές του σπιτιού ή τις σχολικές εργασίες.